میلگرد چیست و چه کاربردی دارد؟
میلگرد چیست؟
میلگرد، میله‌ای فولادی توپر با سطح مقطع دایره‌ای است که عمدتاً از فولاد کم‌کربن ساخته می‌شود. کاربرد میلگرد، تقویت و افزایش مقاومت کششی بتن است. اگرچه بتن مقاومت فشاری بالایی دارد، اما در برابر تنش‌های کششی و پیچشی ضعیف عمل می‌کند.
استفاده از میلگرد در داخل بتن، این نقطه ضعف را پوشش داده و با ایجاد پیوستگی مناسب، موجب تحمل بهتر نیروهای وارده بر سازه می‌شود. همچنین بدون حضور میلگرد، عملاً امکان ساخت سازه‌های بتنی بلند و با دهانه‌های بزرگ وجود نخواهد داشت.
دسته بندی میلگردها
تنوع در فرآیند تولید میلگرد، منجر به وجود انواع مختلفی از این محصول شده است که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
انواع میلگردها از نظر شکل ظاهری
میلگردها از لحاظ ظاهری به دو دسته ساده و آجدار تقسیم می‌شوند.
میلگرد ساده
میلگرد ساده با سطحی صاف و بدون آج که برای مصارف با نیاز کمتر به چسبندگی مناسب است.
میلگرد آجدار
میلگرد آجدار، با برآمدگی‌هایی بر سطح جهت ایجاد اتصال مستحکم‌تر با بتن که پرکاربردترین نوع میلگرد در ساخت‌وساز محسوب می‌شود.
میلگردها از نظر جنس
میلگردها از نظر جنس به دو دسته فولادی، و آلیاژی تقسیم می‌شوند.
میلگرد فولاد کربنی
ساخته شده از فولاد معمولی کم‌کربن که مصرف عمومی دارد.
میلگرد آلیاژی
میلگرد آلیاژی شامل درصد بالاتری از عناصر آلیاژی برای دستیابی به مقاومت بیشتر در برابر خوردگی و سایش که برای محیط‌های خورنده مناسب هستند. این آلیاژها شامل: کروم، نیکل، منگنز هستند.
میلگردها از نظر استاندارد
در ایران، میلگردها بر‌اساس استاندارد ملی ایران (ISIRI) تولید و دسته‌بندی می‌شوند. این استاندارد، مشخصات فنی و الزامات کیفی میلگردها را تعیین می‌کند. طبق استاندارد ISIRI، میلگردها به چهار گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
میلگرد ساده یا نرم (A1)
فاقد آج یا شیار بر سطح میلگرد
دارای مقاومت کششی نسبتاً پایین (حدود 240 نیوتن بر میلی‌متر مربع)
کاربرد در مواردی که نیاز به چسبندگی زیاد میلگرد به بتن وجود ندارد.
میلگرد آجدار مارپیچ (A2):
دارای شیارهای مارپیچی بر سطح میلگرد
مقاومت کششی در حدود 340 نیوتن بر میلی‌متر مربع
پرکاربردترین نوع میلگرد در صنعت ساختمان
میلگرد آجدار جناقی (A3):
شیارهای جناقی شکل بر سطح میلگرد
مقاومت کششی بالاتر نسبت به نوع آجدار مارپیچ (400 نیوتن بر میلی‌متر مربع)
کاربرد در شرایطی که نیاز به مقاومت کششی بیشتر است.
میلگرد آجدار مرکب (A4):
ترکیبی از آج‌های مارپیچی و جناقی بر سطح میلگرد
بالاترین مقاومت کششی در بین انواع میلگرد (500 نیوتن بر میلی‌متر مربع)
استفاده در شرایط بحرانی و پروژه‌های خاص با نیاز به مقاومت فوق‌العاده
کاربرد میلگرد
عمده‌ترین کاربرد میلگرد در صنعت ساختمان، استفاده در المان‌های مختلف سازه‌های بتنی است، مانند:
شالوده و فونداسیون: جهت تقویت پی و تحمل بارهای وارد بر بنا
ستون‌ها: برای مقاوم‌سازی ستون‌ها در مقابل نیروهای فشاری
تیرها و سقف‌ها: به منظور پوشش دهانه‌ها و تحمل بارهای ثقلی سازه
دیوارهای باربر: برای مقابله با بارهای جانبی ناشی از باد و زلزله
پل‌ها، تونل‌ها و سدها: در پروژه‌های عمرانی بزرگ‌مقیاس جهت ساخت سازه‌های حجیم بتنی
فرق آرماتور و میلگرد
با وجود کاربرد یکسان، میلگرد و آرماتور از نظر مفهومی با یکدیگر متفاوت‌اند. میلگرد، میله فولادی ساده و اولیه است که هنوز برش نخورده و شکل داده نشده؛ حال آنکه آرماتور، میلگردی است که مطابق با نیاز پروژه برش خورده، خم شده و آماده جایگذاری در بتن است.
کارخانه‌های تولید میلگرد
صنعت تولید فولاد و میلگرد در ایران در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. برخی از برترین کارخانه‌های این حوزه عبارت‌اند از:
ذوب آهن اصفهان
فولاد مبارکه
فولاد خوزستان
فولاد آلیاژی ایران
فولاد کاوه
نکات مهم در خرید و نگهداری میلگرد
برای حصول بهترین نتیجه از میلگرد در پروژه‌های ساختمانی، توجه به نکات زیر ضروری است:
خرید از فروشنده معتبر: در خرید میلگرد فولادی یا خرید میلگرد استنلس استیل اطمینان لازم است لازم است، همچنین اطمینان از اصالت و کیفیت میلگرد، مستلزم تهیه آن از عرضه‌کنندگان شناخته‌شده و دارای مجوزهای لازم است.
کنترل گواهی کیفیت: پیش از خرید، حتماً استاندارد بودن میلگرد را با بررسی مدارک فنی و گواهینامه‌های معتبر کنترل کنید. درج علائم استاندارد ملی ایران (ISIRI) یا نشانهای بین‌المللی مانند ISO، نشانهای از تطابق محصول با معیارهای کیفی است.
بررسی ظاهری: وجود زنگ‌زدگی، پوسته‌پوسته شدن، ترک یا هر نوع عیب ظاهری دیگر در میلگرد می‌تواند نشانه کیفیت نامطلوب باشد. قبل از تحویل گرفتن میلگردها، وضعیت ظاهری آن‌ها را به دقت ارزیابی کنید.
دقت در ابعاد و آج‌ها: قطر و طول میلگرد باید مطابق با نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی پروژه باشد. در مورد میلگردهای آجدار، چک کنید که آج‌ها به درستی اجرا شده و فاصله و ارتفاع آن‌ها یکنواخت باشد.
شرایط حمل‌و‌نقل: در جابه‌جایی میلگردها به محل پروژه، با جداسازی سایزها و قرار دادن لایه‌های محافظ، از آسیب دیدن و تغییر شکل آن‌ها جلوگیری کنید.
نگهداری صحیح: میلگردها را تا زمان مصرف در محیطی خشک و به دور از رطوبت، مواد خورنده و تابش مستقیم نور خورشید انبار کنید. چیدمان میلگردها به‌صورت منظم و طبقه‌بندی شده، علاوه‌بر حفظ کیفیت، به سهولت کار در کارگاه نیز کمک می‌کند.
جمع‌بندی
میلگرد، به مثابه قلب تپنده سازه‌های بتنی، نقشی انکارناپذیر در استحکام، ایمنی و دوام بناها دارد. این محصول فولادی که با تنوع گسترده‌ای از نظر نوع، شکل و کیفیت تولید می‌شود، پاسخگوی طیف وسیعی از نیازهای صنعت ساختمان است.
انتخاب میلگرد مناسب با توجه به شرایط پروژه و الزامات استانداردها، گامی حیاتی در مسیر ساخت بنایی مطمئن و با کیفیت محسوب می‌شود. تهیه میلگرد از مراکز معتبر و شناخته شده، نظیر استیل پایتخت ارکا استیل، این اطمینان را به مصرف‌کننده می‌دهد که محصولی اصیل، با‌کیفیت و مطابق با آخرین استانداردهای روز را در اختیار خواهد داشت.
